Сите учениции немаа пристап до потребната технологија и интернет за да одговорат на зададените задачи од наставниците, а ниту пак имаа поддршка за совладување на материјалот што доведува до нееднаквост и неможност за целосно вклучување во процесот на учење. Ова е дел од мислењето кое Народниот правобранител го испрати до Министерството за образование и наука, базирано на истражувањата на неколку релевантни организации.
Истовремено, кризата настаната поради вирусот ги истакна проблемите, потребите и предизвиците во организирање на образование од далечина, особено во отсуство на системски решенија и развиени документи кои предвидуваат конкретни активности и мерки за реализација на учење од далечина во основното и средното образование. Од друга страна, во време на пандемии доаѓа до потешкотии или до целосен прекин во пристапот до образование, при што најпогодени заедници се децата од неповолните групи (иченици со посебни образовни потреби, односно децата со попреченост, Ромите, мигаранти и бегалци и други млади во социјален ризик. Влијанието на пандемијата од ковид-19 врз наставата ќе има долгорочни последици врз овие деца, стои во мислењето на Народниот правобранител.
Оваа институција спроведува истражување на репрезентативен број општински основни и средни училишта во државата, а по анализата на податоците ќе изготви и посебен извештај кој ќе содржи препораки во насока на надминување на актуелните проблеми и предизвици со кои се соочуваат учениците со попреченост во процесот на далечинско учење. Инаку, од досегашната анализата на добиените одговори од испитаните основни и средни училишта, се потврдува дека има ученици кои поради објективни причини не можеле да ја следат е-наставата, во повеќето училишта наставниот кадар делумно располага со ресурси и информатични познавања за да спроведе онлајн настава. Податоците укажуваат и на тоа дека за наставниците, онлајн наставата била преголемо оптеретување во услови кога образовниот систем не е доволно подготвен за тоа.
Учењето од дома и натаму ќе остане предизвик за родителите, особено за семејствата во социјален ризик кои имаат потешкотии за обезбедување на технички предуслови за следење на настава од далечина. Некои родители воопшто и не се во можност ефикасно да ги поддржат своите деца во совладувањето на наставните содржини, што има негативен ефект во континуитетот на едукација над децата. Народниот правобранител ги има предивд и податоците од спроведени студии што покажуваат дека учениците од малцинските групи имаат поголеми шанси да не следат редовно настава, да имаат пониски резултати во однос на постигнувањата или да го напуштат школувањето. За тоа е потребно дефинирање на политики со кои ќе се андминат проблемите. Потребен е и мониторинг и евалуација на инклузивните едукативни политики насочени кон поддржување на учениците од неповолните групи да бидат дигитално спремни за настава, пишува во мислењето.
Од Народниот правобранител учекуваат МОН сериозно да ги разгледа овие забелешки и да даде повратен одговор во однос на преземените мерки по мислењето во рок од 30 дена.
—————————————————————————————————————-
Avokati i popullit: Institucionet e arsimit nuk ishin të gatshme për mësim në distancë, më të prekur femijët e varfër
Të gjithë fëmijët nuk kishin qasje në teknologjinë e nevojshme dhe intenet për t’iu përgjigjur detyrave të dhëna të arsimtarëve, e as që patën mbështetje për përvetësimin e materialit që sjellë deri te pabarazia dhe pamundësia për përfshirjen e plotë në procesin e mësimit. Kjo është një pjesë e mendimit të Avokatit të popullit të dërguar deri te Ministria për arsim dhe shkencë, të bazuar në hulumtimin e disa organizatave relevante.
Njëkohësisht, kriza e shkaktuar prej virusit i nxorri në sipërfaqe problemet, nevojat dhe sfidat e organizimit të arsimit në distancë, veçanërisht në mungesë të zgjidhjeve sistemore dhe dokumentave të përgaditur që parashhin aktivitete konkrete dhe masa për realizimin e mësimit në distancë në arsimin fillor dhe të mesëm. Nga ana tjetër, në kohën e pandemisë vjenë deri te vështirësitë ose edhe në ndërprerje të plotë të qasjes në arsim, ndërsa bashkësi më të prekura janë fëmijët e grupeve të pamundura (nxënës me nevoja të veçanta arsimore, respektivisht fëmijë me hendikep, romët, migrantët dhe refugjatët si dhe të rinjë të tjerë në rrezik social. Ndikimi i pandemisë së Kovid-19 ndaj mësimit do të ketë pasoja afatgjata ndaj atyre fëmijëve, thuhet në mendimin e Avokatit të popullit.
Ky institucion poashtu zbaton hulumtim në një numër reprezentativë të shkollave fillore dhe të mesme nëpër komuna në vend, ndërsa pas analizës së të dhënave do të përgadit raport të veçantë, i cili do të përmbajë udhëzime në drejtim të kapërcimit të problemeve aktuale dhe sfidat me të cilat përballen nxënësit me hendikep në procesin e mësimit në distancë. Ndërkaq, prej analizës së deritashme të bazuar në përgjigjet e fituara prej të anketuarve të shkollave fillore dhe të mesme, vërtetohet se ka nxënës të cilët për shhkak të shkaqeve objektive nuk kanë mundur të ndjekin e-mësimin, ndërsa në më shumë shkolla kuadri arsimor pjesërisht disponon me resurse dhe njohje informative për të zbatuar mësimin online. Të dhënat tregojnë edhe atë se për mësimdhënësit, mësimi online ka qenë ngarkesë më e madhe në kushte kur sistemi arsimor nuk është sa duhet i përgaditur për atë.
Mësimi prej shtëpie edhe më tutje do të mbetet sfidë për prindët, veçanërisht për familjet në rrezik social që kanë vështirësi për të siguruar parakushte teknike për ndjekjen e mësimit në distancë. Disa prindër fare nuk janë në gjendje në mënyrë efikase të mbështesin fëmijët e tyre në përvetësimin e përmbajtjes mësimore, duke shkaktuar efekt negativë në vijimsinë e edukimit të fëmijëve. Avokati i popullit i ka pasur parasysh edhe të dhënat prej studimeve të bëra që tregojnë se nxënësit e grupeve të pakicave kanë gjasa më të mëdha të mos ndjekin rregullisht mësimin, të kenë rezultate më të ulta në raport me arritjet ose të braktisin shkollimin. Prandaj nevojitet të definohen politika me të cilat do të kapërcehen problemet. Nevojitet edhe monitoring dhe evaluim i politikave gjithëpërfshirëse edukative të drejtuara nga mbështetja e nxënësve të grupeve në rrezik për të qenë të gatshëm digjitalisht të ndjekin mësimin, shkruan në mendim.
Prej Avokatit të popullit presin që MASH seriozisht të shqyrtojë këto vërjejte dhe të përgjigjen lidhur me masa e ndërmarra në afat prej 30 ditësh.
автор: Петар Клинчарски фото Dosie.mk
